Menu
ATEX staat voor de Franse benaming ATmosphères EXplosibles. Letterlijk vertaald betekent dit: explosieve atmosfeer. Hiermee wordt bedoeld: een mengsel van brandbare stoffen in de vorm van gassen, dampen, nevels en stof, onder atmosferische omstandigheden, waarin de verbranding zich na ontsteking uitbreidt tot het gehele niet verbrande mengsel.
ATEX 114 (Regelgeving voor producten): apparaten en beveiligingssystemen bedoeld voor gebruik op plaatsen waar explosiegevaar kan heersen, moeten voldoen aan de ATEX 114-richtlijn (34/EU). Deze richtlijn heeft als doel het vrije verkeer van goederen tussen de lidstaten te bevorderen en regelt de CE-markering van deze categorie producten. In Nederland is de richtlijn geïmplementeerd in het Warenwetbesluit explosieveilig materieel.
ATEX 153 (Arboregelgeving): De ATEX 153-richtlijn (92/EG) geeft minimumvoorschriften voor de bescherming van de gezondheid en de veiligheid van werknemers die in explosiegevaarlijke atmosferen werkzaam zijn. De werkgever is volgens deze richtlijn verplicht een explosieveiligheidsdocument op te stellen. Ook de gevarenzone-indeling komt in ATEX 153 aan de orde. De omvang van de te nemen maatregelen is op deze indeling gebaseerd. In Nederland is ATEX 153 geïmplementeerd in de Arbowet en het Arbobesluit.
Arbeidsomstandighedenbesluit
De gevaren in verband met explosieve atmosferen en de bijzondere risico’s die daaruit kunnen voortvloeien, worden voor de aanvang van de arbeid en bij iedere belangrijke wijziging, uitbreiding of verbouwing van de arbeidsplaats, de arbeidsmiddelen of het arbeidsproces, in hun geheel beoordeeld en schriftelijk vastgelegd in een explosieveiligheidsdocument (Explosion Protection Document ofwel EPD). Dit in het kader van de risico-inventarisatie en -evaluatie, als bedoeld in artikel 5 van de Arbeidsomstandighedenwet.
Indien uit de beoordeling is gebleken dat er explosieve atmosferen kunnen voorkomen, worden gebieden waar deze atmosferen kunnen heersen ingedeeld in gevarenzones als bedoeld in ATEX 153 betreffende minimumvoorschriften voor de verbetering van de gezondheidsbescherming en van de veiligheid van werknemers die door explosieve atmosferen gevaar kunnen lopen.
Warenwetbesluit Explosieveilig materieel
Explosieveilig materieel is zodanig ontworpen en vervaardigd, heeft zodanige eigenschappen en is van zodanige vermeldingen voorzien, dat het bij gebruik overeenkomstig zijn bestemming geen gevaar oplevert voor de veiligheid of gezondheid van de mens of voor de veiligheid van zaken, mits op passende wijze geïnstalleerd en onderhouden.
Explosieveilig materieel voldoet aan de ATEX 114 opgenomen fundamentele eisen die daarop van toepassing zijn, rekening houdend met het bedoelde gebruik.
Warenwetregeling Explosieveilig materieel
ATEX 114 is geïmplementeerd in het Warenwetbesluit Explosieveilig materieel en de Warenwetregeling Explosieveilig materieel. Voor elk product dat onder de Richtlijn valt, moet een EG-verklaring van Overeenstemming worden opgesteld. Hierin verklaart de fabrikant dat zijn product voldoet aan alle essentiële eisen van veiligheid en
gezondheid uit de Richtlijn. De fabrikant of een gemachtigde persoon van de fabrikant ondertekent de verklaring en stuurt deze verklaring mee met het product. Ook brengt hij de CE-Ex markering op het product aan.
ATEX 153 is van toepassing wanneer een Explosieveiligdocument, zoals omschreven in het Arbeidsomstandighedenbesluit (artikel 3.5 a-f), aanleiding geeft tot zonering van ruimtes. Het Explosieveiligdocument omschrijft verder in bredere zin de te nemen maatregelen.
ATEX 114 is van toepassing op de kwaliteit en criteria van materialen in ruimtes waar ontploffingsgevaar kan heersen. Inhoudelijk zal eerst een Explosieveiligdocument (zoals omschreven in het Arbeidsomstandighedenbesluit) worden opgesteld waaruit de risico’s blijken. Vervolgens kunnen de materialen worden geselecteerd aan de hand van de Warenwet Explosieveilig materieel, de Regeling Explosieveilig materieel en de Regeling Explosie Richtlijn 34/EU om de risico’s te beperken c.q. uit te sluiten.
Door NEN is een praktijkrichtlijn uitgebracht, NPR 7910. Deze is opgebouwd uit twee delen en geeft richtlijnen voor het bepalen van de gebieden waar – en de waarschijnlijkheid waarmee – een explosieve atmosfeer aanwezig kan zijn om de aard en de afmetingen van de gevarenzones vast te kunnen stellen.
NPR 7910-1+C1
Gevarenzone-indeling met betrekking tot explosiegevaar – Deel 1: Gasexplosiegevaar, gebaseerd op NEN-EN-IEC 60079-10-1
NPR 7910-2
Gevarenzone-indeling met betrekking tot explosiegevaar – Deel 2: Stofexplosiegevaar, gebaseerd op NEN-EN-IEC 60079-10-2
© Melford B.V. 2022